In de stilte tussen de woorden zit een mooi gedicht
Spinvis
Doe eens de test. Vraag eens na bij je collega’s: “ben jij vóór of tegen open en eerlijke communicatie?” Iedereen is vóór. Wie tegen is, zet zichzelf buitenspel. Punt. Maar als we allen voorstander van open spreken zijn, wat maakt dan dat het toch zo moeilijk blijft?
Begrijpen we wel allemaal hetzelfde onder ‘open communicatie’? De praktijk wijst uit van niet. Open en eerlijk spreken is geen excuus voor oeverloos gepalaver, je gram halen of het opdissen van oude koeien. Doel is en blijft een beter samenleven en -werken. Maar zonder duidelijke spelregels verloopt de weg naar een transparante en efficiënte organisatiecultuur vaak traag en krampachtig.
Dit zijn onze 7 spelregels
1. Kies het juiste forum.
Als je iemand iets wil zeggen, zeg het dan rechtstreeks aan die persoon zelf. Loop niet eerst naar een supervisor of coördinator. Of ga ook geen verhaal halen bij een andere collega. Bedenk wat je zelf liefst zou hebben, mocht het over jou gaan.
Voor kwesties die het hele team aanbelangen, zijn cirkels het ideale forum. Iedereen krijgt tegelijk dezelfde info. Dit maakt het fair. Niemand voelt zich gepasseerd en iedereen heeft een gelijkwaardige kans om te spreken indien men dit wenst.
2. Denk na over de meerwaarde van wat je brengt.
Open spreken betekent niet dat je altijd alles moét zeggen. Overweeg wat het effect is op de ander. Het de ander eens goed zeggen, lijkt misschien erg open, maar kan ook erg vernietigend zijn. Draagt wat je zegt bij tot een beter en harmonieuzer samenwerken?
Als iets een belemmering vormt in de verhouding tot de ander, zeg je best wel wat op je hart ligt. Anders steekt het beslist op andere manieren de kop op. Blijf wel zacht in de relatie. Bewaak hiervoor het onderscheid tussen het gedrag dat iemand stelt en de persoon zelf.
3. Communiceren is vooral luisteren.
Spreken is zilver, luisteren is goud. “Wanneer je praat, herhaal je wat je al weet. Maar als je luistert, zou je iets nieuws kunnen leren” (Dalai Lama). Let wel: luisteren om te reageren, is niet echt luisteren. Dan probeer je gewoon je gelijk te halen. Echt luisteren heeft tot doel de ander te begrijpen.
De ander heeft altijd gelijk – als we het vanuit zijn/haar standpunt bekijken. Neem serieus wat je hoort. Er schuilt altijd een waarheid in. Als we dit allen doen, wordt er echt gecommuniceerd.
4.Wees kernachtig.
Punt.
5. Zeg wat je voelt en krop niet op.
Het uiten van gevoelens creëert openheid en vertrouwen. We hoeven niet langer te gissen naar wat iemand denkt of voelt. Maar … laat ook hier de slinger niet overslaan. Teamwerk is geen therapie. Maak kleine frustraties gewoon tijdig bespreekbaar en vermijd zo dat de emmer volloopt.
Begrijp ook dat je zelf verantwoordelijk bent voor je emoties. Ze komen je vertellen dat een behoefte die bij jou sterk leeft al dan niet vervuld is. Aan jou om ernaar te handelen.
6. Klagen is miserie vragen.
Van geklaag hebben wij de meerwaarde nog niet ontdekt. Klagen dat je het druk hebt bijvoorbeeld, maakt het alleen maar drukker. Aan oeverloos gepalaver heeft niemand iets. Als we bereid zijn iets als een probleem aan te kaarten, moeten we ook bereid zijn er (samen) iets aan te doen.
En tenslotte:
7. Zeg nooit dat er slecht gecommuniceerd wordt.
Want al wat je zegt ben je zelf!
Stijn Deprez 2019